Inspectie SZW: betere preventie van arbeidsongevallen is noodzakelijk

In 2020 ontving de Inspectie SZW 3655 meldingen van arbeidsongevallen. 54 mensen overleden als gevolg van een ongeval tijdens het werk. Het aantal meldingen is wel lager dan voorgaande jaren, maar de Inspectie SZW geeft aan dat dat komt door de verschillende lockdowns en het vele thuiswerken tijdens de coronacrisis. Structurele verbetering blijft nodig.

Raadpleeg de Monitor Arbeidsongevallen 2020

Belangrijke conclusies uit het rapport

• Relatief veel ongevallen vinden plaats in kleine bedrijven en in de sectoren afvalverwerking, bouw, industrie en landbouw, bosbouw en visserij: sectoren waar veel risicovol werk voorkomt;
• Jongeren tussen 15 en 24 jaar, werkenden van 55 jaar en ouder evenals uitzendkrachten zijn relatief vaak slachtoffer van ongelukken tijdens het werk;
• Bij veel arbeidsongevallen was sprake van werken met machines, of vallen van hoogte.

Bij de meeste ongevallen met een machine kwamen slachtoffers in aanraking met bewegende delen van een machine. Ongeveer de helft van hen was de machine aan het bedienen. De andere helft was bezig met schoonmaak of onderhoud.
In die gevallen stond de machine vaak nog aan of stand-by, terwijl het slachtoffer dacht dat de machine uit stond.

De gevolgen van machine-ongevallen zijn vaak ernstig. Bij een aanzienlijk deel van de slachtoffers is sprake van blijvend letsel, zoals verlies van vingers of handen.

Vallen van hoogte heeft meestal betrekking op vallen van een ladder, trapje of opstapje. Belangrijke oorzaken van het vallen van een ladder zijn het verliezen van de balans, uitglijden of struikelen. Ook het ontbreken van voldoende maatregelen, zoals de randbeveiliging, wordt als oorzaak gemeld. Zo was de ladder in veel gevallen niet goed beveiligd tegen wegschuiven of inklappen of was de ladder niet goed neergezet.
Net als bij machine-ongevallen wordt aan een combinatie van voorwaarden niet voldaan:

• Er werd relatief vaak gewerkt op een ladder terwijl dit niet de bedoeling was;
• De ladder werd vaak niet veilig gebruikt.

Slachtoffers die vallen van een dak, vloer of platform lopen vaak ernstig letsel op. Vaak vallen zij van 2,5 meter of hoger. In een kwart van de bijna 100 ongevallen heeft dit geleid tot blijvend letsel bij het slachtoffer.

Preventie van arbeidsongevallen

Analyse van de arbeidsongevallen in 2020 toont aan dat bedrijven de risico’s op ongevallen door het werk hadden kunnen voorkomen of beperken. Te beginnen bij een goede inventarisatie van de gevaren op de werkvloer en een plan van aanpak om die te beperken of te vermijden: de zogenoemde Risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E).
Als het niet mogelijk is om adequate maatregelen te nemen, moeten bedrijven hun risico’s zoveel mogelijk beperken. Dit kan door een veilige inrichting van de arbeidsplaats en het gebruik van collectieve of persoonlijke beschermingsmiddelen, zoals vangnetten of veiligheidsgordels. En hier gaan zaken vaak fout. Zo ontbreekt regelmatig goede dakrandbeveiliging of fysieke afscherming bij machines.

De conclusies uit de Monitor Arbeidsongevallen 2020 neemt de Inspectie SZW uit oogpunt van preventie mee in actieve inspectieprojecten en de gedifferentieerde aanpak van arbeidsongevallen.

---

Arbocatalogus en de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E)

Werkgevers en werknemers kunnen samen specifieke afspraken met betrekking tot het voorkomen of beperken van arbeidsongevallen vastleggen in een arbocatalogus. De oplossingen uit een arbocatalogus kunnen zij vervolgens opnemen in het plan van aanpak als onderdeel van de RI&E.

Zo weet de gebruiker dat de oplossingen goedgekeurd zijn door zowel sociale partners als de Inspectie SZW.

Wil je meer informatie hierover? Zoek je tools om zelf aan de slag te gaan?
Je vindt ze in het dossier Arbocatalogus of het dossier RI&E